Πολλοί λάτρεις της κηπουρικής έχουν έρθει αντιμέτωποι με το πρόβλημα του μαυρίσματος στους καρπούς της ντομάτας, ιδιαίτερα στο κάτω μέρος τους, κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης. Το ίδιο σύμπτωμα εμφανίζεται αρκετές φορές και στις πιπεριές και στο καρπούζι. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό και ως "ξηρή κορυφή" ή τάπα οφείλεται στην έλλειψη ασβεστίου, ενός απαραίτητου θρεπτικού συστατικού για την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Η ανεπάρκεια ασβεστίου επηρεάζει την απορρόφηση άλλων θρεπτικών συστατικών, αναστέλλει την ανάπτυξη των καρπών και οδηγεί σε μαύρες κηλίδες και μαυρίσματα.

Συμπτώματα έλλειψης ασβεστίου στις ντομάτες:

  • Ξηρή σήψη: Η πιο συνηθισμένη ένδειξη έλλειψης ασβεστίου στις ντομάτες είναι η ξηρή σήψη, η οποία προσβάλλει το κάτω μέρος του καρπού. Ξεκινάει με την εμφάνιση κυκλικών, υδατωδών ή ελαιωδών κηλίδων στους πράσινους καρπούς, οι οποίες στη συνέχεια αυξάνονται σε μέγεθος, αποκτούν καστανόμαυρο χρώμα και ξερή, βυθισμένη δερματώδη υφή. Με την πρόοδο της ωρίμανσης, οι μύκητες αναπτύσσονται σε αυτό το σημείο του καρπού, οδηγώντας στο σάπισμά του.
  • Σκασίματα στους καρπούς: Η έλλειψη ασβεστίου μπορεί επίσης να προκαλέσει ρωγμές στους καρπούς, ιδιαίτερα στις μεγάλες ποικιλίες. Οι ρωγμές εμφανίζονται συνήθως γύρω από το άνθος και μπορεί να εκτείνονται προς τα κάτω στον καρπό.
  • Αργή ωρίμανση: Η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να επιβραδύνει την ωρίμανση των καρπών και να επηρεάσει την ποιότητα και τη γεύση τους.
  • Κακή ανάπτυξη φύλλων: Τα νεαρά φύλλα μπορεί να είναι μικρά, εύθραυστα και να παρουσιάζουν χλώρωση (κιτρινίζουν) στις άκρες και στις φλέβες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν νεκρωτικές κηλίδες στα φύλλα, ξεκινώντας από τις άκρες και κινούμενες προς το κέντρο.

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν την έλλειψη ασβεστίου;

Η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να εμφανιστεί λόγω αυξημένης αζωτούχου λίπανσης, η υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των θρεπτικών συστατικών στο έδαφος, μειώνοντας την απορρόφηση ασβεστίου από τα φυτά.

Οι απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, η φύτευση σε ψυχρά, όξινα ή αλατούχα εδάφη, καθώς και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την ανάπτυξη των καρπών, μπορούν να συμβάλλουν στην εκδήλωση της έλλειψης ασβεστίου.
Το άστατο πότισμα είναι ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει  την απορρόφηση του ασβεστίου από τα φυτά. Η απότομη αλλαγή στην υγρασία του εδάφους, είτε από υπερβολικό είτε από ανεπαρκές πότισμα, μπορεί να επηρεάσει την εκδήλωση της τροφοπενίας ασβεστίου και τέλος σημαντικός παράγοντας είναι και η έλλειψη μαγνησίου.

Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της τροφοπενίας ασβεστίου.

  • Βελτίωση του εδάφους: Πριν από τη φύτευση, προσθέστε ασβεστούχο λίπασμα, ή οργανικό  λίπασμα που είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία ή  μαρμαρόσκονη, για να αυξήσετε τα επίπεδα ασβεστίου στο έδαφος. Βεβαιωθείτε ότι το pH του εδάφους είναι μεταξύ 6,0 και 6,8, καθώς οι ντομάτες ευδοκιμούν σε ελαφρώς όξινα εδάφη.
  • Σταθερό πότισμα: Αποφύγετε την ξηρασία, καθώς αυτό μπορεί να επιδεινώσει την έλλειψη ασβεστίου. Ποτίζετε τα φυτά σας τακτικά και βαθιά, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των καρπών.
  • Ισορροπημένη λίπανση: Αποφύγετε την υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, καθώς η υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο μπορεί να μειώσει την πρόσληψη ασβεστίου. Χρησιμοποιήστε ένα ισορροπημένο λίπασμα που περιέχει άζωτο, φώσφορο και κάλιο. Αποφύγετε την λίπανση ή την κοπριά άγνωστης σύστασης.
  • Διαφυλλικός ψεκασμός: Σε περιπτώσεις σοβαρής έλλειψης, μπορείτε να κάνετε διαφυλλικό ψεκασμό με διάλυμα χλωριούχου ασβεστίου ή νιτρικού ασβεστίου. Εφαρμόστε ψεκασμούς με διάλυμα υγρού βιολογικού λιπάσματος ασβεστίου ανά 15 ημέρες κατά την περίοδο ανάπτυξης του καρπού. Ακολουθήστε τις οδηγίες του κατασκευαστή για την αραίωση και τη συχνότητα ψεκασμού.

Επιλέξτε ειδικό ασβέστιο κατάλληλο για φυτά (όχι οικοδομικός ασβέστης).

Επιλογές ασβεστίου:

•    Ασβέστιο-Μαγνήσιο οργανικό από όστρακα (άμεσα διαθέσιμο, κατάλληλο για βιολογική καλλιέργεια).
•    Υγρή οργανική ουσία με ασβέστιο (άμεσα διαθέσιμο, ψεκασμός στα φύλλα ή πότισμα στο έδαφος).
•    Ανθρακικό ασβέστιο (μαρμαρόσκονη) - ενσωμάτωση στο έδαφος 3-4 μήνες πριν την καλλιέργεια.

Καλλιεργήστε τις ντομάτες σας σε ηλιόλουστη θέση με καλή αποστράγγιση.
Ακολουθήστε τις σωστές πρακτικές ποτίσματος, λίπανσης και κηπουρικής για να διατηρήσετε τα φυτά σας υγιή.
Με την υιοθέτηση των σωστών πρακτικών, μπορείτε να αποτρέψετε ή να μειώσετε το μαύρισμα στους καρπούς των ντοματιών, των  πιπεριών και καρπουζιών σας, εξασφαλίζοντας μια πλούσια και υγιεινή σοδειά.